Nigdy nie byłem wielkim wielbicielem Beatlesów ani nie rozumiałem beatlemanii. W Liverpoolu dałem się jednak uwieść wszechobecnej wielkiej czwórce, a po powrocie do domu odkurzyłem wszystkie ich płyty.

Na lotnisku im. Johna Lennona lądujemy z grupą znajomych w sobotę wieczorem. Od niedawna bezpośrednie połączenia z Gdańska, Warszawy i Katowic zapewnia Wizz Air. Przed terminalem, obok czarnych taksówek, zaparkowała żółta łódź podwodna, my wsiadamy jednak do „black caba” i pędzimy do hotelu. Czeka nas przecież gorączka sobotniej nocy.

Na równo przystrzyżonej trawie siedzi biznesmen w garniturze i, jedząc kanapkę, zerka w laptopa. Obok rozłożyła się hałaśliwa grupka nastolatków pijących kawę z tekturowych kubków. Dalej para w średnim wieku popija lunch szampanem. Między grupkami ludzi przemyka wiewiórka. W Książęcych Ogrodach panuje pełny egalitaryzm.

Jeżeli tylko nie leje deszcz (co niestety nie jest rzadkością, bo szkocka pogoda, jak wiadomo, jest w kratkę), każdy kawałek trawy w Edynburgu okupują ludzie. Szczególnie tłoczno jest w porze lunchu, kiedy trawniki oblegają nie tylko turyści, ale i miejscowi. Centrum Edynburga jest niewielkie, wszystkie ciekawsze atrakcje znajdują się w zasięgu niedługiego spaceru. Można zatem ulec jego kameralnej atmosferze i pozwolić sobie na dłuższą przerwę w zwiedzaniu, zasiadając na wypielęgnowanej trawce.

Zmysł estetyczny Anglików wzbudza podziw: z przedmiotów, które w innych krajach są po prostu banalne, tutaj uczyniono arcydzieła codzienności – tak, jak londyńskie piętrusy czy taksówki. Inne gadżety miejskiego pejzażu to, występujące solo, parami lub w czteropakach, budki telefoniczne oraz, przypominające ogromne puszki na herbatę, skrzynki pocztowe. Te są jednak na wymarciu: budki telefoniczne za sprawą komórek, skrzynki za sprawą e-maili.

Nazywa się Hackney, jest czarna i piękna. Londyńska taksówka w najnowszym wcieleniu osiągnęła doskonałość. Limuzyna TX4 jest zarazem staroświecka i nowoczesna – a więc ponadczasowa. Ostatnie słowo ewolucji dochodzi do platońskiej idei samochodu: ni to osobowego dużego, ni to miniaturowej ciężarówki. Czarny to jedyny słuszny kolor – jest to czerń wypastowanych trzewików, melonika, parasola.

Tańcz! Wypij puszkę jamajskiego piwa Red Stripe. Zrób zdjęcie dziewczynie w pióropuszu na głowie i brokatowych stringach. Zjedz karaibskiego jerk chicken. Popij sokiem prosto z rozłupanego maczetą kokosa. Sok z kokosa popij rumem z plastikowego kubka. Stój pół godziny w kolejce do przenośnej toalety. Skacz pod głośnikami aż do bólu nóg. Uściskaj nieznajomego w tłumie. Pozuj do zdjęcia z policjantem. Wypij kolejną puszkę Red Stripe’a. Po dwóch dniach szaleństwa, z utęsknieniem czekaj na kolejny rok i kolejny Notting Hill Carnival.

Spacerując tędy, można zobaczyć ślady starożytności, a nawet samemu wygrzebać z rzecznego mułu pamiątkę sprzed wieków. Wśród bujnej przyrody podejrzeć czaple siwe i egzotyczne papugi. Najeść się dzikimi jeżynami albo słynną azjatycką zupą. Pieszą wędrówkę brzegami rzeki na przedmieściach jednej ze stolic świata zapamiętamy na długo.

Stoję przy kamiennym słupie upamiętniającym ważniejsze bitwy, jakie rozegrały się w Brentford na przestrzeni ponad dwóch tysięcy lat. W okolicach dzisiejszego sądu powiatowego było kiedyś centrum tego miasta, stanowiącego obecnie część Wielkiego Londynu.

Gdzie odbywa się największa impreza kulturalna świata? Ani w paradującym Nowym Jorku, ani w dudniącym sambą Rio de Janeiro, ani w rozpasanym Bangkoku. W kameralnym Edynburgu – mieście na skraju…

Na północ od stolicy Szkocji są już tylko falujące wrzosowiska, wzgórza osnute stalowymi chmurami i zimne morze. Latem temperatura rzadko przekracza tu 20 stopni, a w nocy niepokojąco zbliża się do zera. Mimo to, rok w rok, w sierpniu (w tym roku od 3 do 27), miasto podwaja swoją populację do blisko miliona ludzi. A dzieje się tak za sprawą czterech tygodni festiwali, na które przybywają goście z całego świata. Największy z nich to Fringe, co dosłownie znaczy skraj.

Uważa się, iż Anglicy, a szczególnie londyńczycy są przywiązani do tradycji. I rzeczywiście. Wiele jest w tym mieście symboli, które są niezmienne od wieków.

Londyn jako miasto swoją karierę rozpoczął już w czasach rzymskich. Około 43 roku naszej ery, już po podboju Wielkiej Brytanii przez Rzymian, za panowania cesarza Klaudiusza, w miejscu dzisiejszego City powstało pierwsze ufortyfikowane miasto, Londinium, mające chronić przeprawę przez Tamizę.

Sam proces produkcji wydaje się tak prosty, że aż dziw, że nikomu nie udało się powtórzyć tego sukcesu. Próby podejmowane są na całym świecie i na przykład japońskie czy tajwańskie whisky osiągnęły niemałą popularność. Jednak naprawdę dobra whisky wszędzie jest wyjątkiem, podczas gdy w Szkocji – regułą. Na promowym nabrzeżu w Kennacraig jest smutno, szaro i ospale. Okolicę spowija mgła, której kłęby nawiewane są od zatoki West Loch Tarbert wprost znad Morza Irlandzkiego. Przez zaparowane szyby zaparkowanych grzecznie samochodów dostrzec można co jaskrawsze kurtki czekających pasażerów. Nagle nabrzeże ożywa. Z rzednącej mgły wyłania się kształt MV Finlaggan, promu notabene wybudowanego w Polsce, przygotowującego się właśnie do manewru cumowania. Teraz już wszystko toczy się błyskawicznie – otwiera się luk, opuszczony zostaje trap, a z wnętrza wyjeżdża...

Ta skała to jeden ze słupów Heraklesa. Aby osiągnąć nieśmiertelność, musiał on wykonać dwanaście prac zleconych przez króla Myken. Z rozpędu stworzył też Cieśninę Gibraltarską. Przebył szmat drogi przez Italię, Galię i Hiszpanię i dotarł do krańców ówczesnego świata – skalistej mierzei. Jej skały skruszył, a oddzielone wody Morza Śródziemnego i Atlantyku pomieszał. Potem po obu stronach cieśniny ustawił na straży słupy. W Europie – Skałę Gibraltarską. Nazwa Gibraltar pochodzi od zniekształconych arabskich słów Dżabal al-Tarik (Góra Tarika). Tarik był przywódcą wojsk arabskich, które skałę tę zdobyły w 711 roku. Potem zmieniała ona właścicieli, by w 1462 roku definitywnie przejść w ręce chrześcijan – wtedy Hiszpanów. W trakcie wojny o sukcesję hiszpańską, na początku XVIII w., półwysep został...

Paryż, rok 1794, okres Rewolucji Francuskiej. Szczupła, niziutka kobieta w eleganckiej sukni brodzi wśród trupów pod gilotyną. Wreszcie znajduje właściwą głowę i zanosi do swojej pracowni. To Robespierre... Dziś jego woskową maskę wykonaną przez Madame Tussaud możemy podziwiać w słynnym londyńskim muzeum. Marie Grosholtz, znana lepiej jako Madame Tussaud, założycielka londyńskiego Muzeum Figur Woskowych, urodziła się w XVIII wieku w Strasburgu. Swój kunszt zawdzięczała mozolnej nauce pod okiem lekarza, który tworzeniem figur zajmował się dla ilustrowania anatomii. W wieku 16 lat wykreowała swoją pierwszą postać z wosku – Voltaire’a. Do tworzenia oczu Madame Tussaud używała...