Miesięcznik Poznaj Świat
Numer 2013-05-01

Artykuł opublikowany w numerze 05.2013 na stronie nr. 102.

Tekst i zdjęcia: Janusz Kafarski,

Ludy Sahelu


Mali Mali / Afryka
Świat w obiektywie

Mali fascynuje różnorodnością. Północ i zachodnią część kraju zamieszkują Tuaregowie. Wschodnia część, a dokładniej uskok Bandiagara, to dom Dogonów, jednego z najbardziej tajemniczych ludów Afryki. Z kolei Fulanie (grupa etniczna niewiadomego pochodzenia) zadziwiają strojami, niecodziennymi tatuażami i złotą biżuterią. Obrazu ludzkiej mozaiki Mali dopełniają: Bozo – rybacy zamieszkujący deltę Nigru, Songhajowie – pasterze i rolnicy żyjący wokół miasta Gao oraz Bambara – zajmujący się również handlem i rzemiosłem.

Dostępny PDF
W wersji PDF artykuł jest wyświetlany dokładnie tak jak został wydrukowany. Czytaj w PDF

 

Cechą odróżniającą kobiety Fulbe od kobiet innych ludów zamieszkujących Mali są wytatuowane usta. Tatuaż jest znakiem, że dziewczyna osiągnęła dojrzałość. Wykonywany jest gorącą igłą za pomocą tuszu powstałego przez zmieszanie z masłem węgla drzewnego, henny lub barwnika indygo. Zabieg odbywa się bez znieczulenia, a zachowanie dziewczyny jest miarą jej odwagi.

 

 

Fulanie (sami siebie nazywają Fulbe) to lud zamieszkujący obszar sawanny od Senegalu i Gwinei po Czad i północny Kamerun. Zwyczaje fulańskie są różnorodne i zaskakują oryginalnością, na przykład chłopcom wpina się kolczyk tylko do lewego ucha.

 

 

Do zadań kobiet ludu Bozo, poza karmieniem i wychowywaniem dzieci, należą także: gotowanie i podtrzymywanie ognia, mielenie prosa, umacnianie gliną ścian domostw (chaty Bozo to konstrukcja trzcinowo-błotna), przygotowanie ryb oraz ich sprzedaż na targu.

 

 

Wioska na Płaskowyżu Bandiagara w krainie Dogonów. Charakterystyczny kwadratowy budynek kryty strzechą pełni rolę spichrza.

 

 

Tancerze z ludu Dogonów, ubrani w kostiumy pulloyana: plecione maski ozdobione muszelkami kauri, biustonosze wykonane z wyschniętych połówek owocu baobabu oraz spódniczki z barwionych włókien roślinnych.

 

 

Jednym z czterech wierzeń wyznawanych przez Dogonów jest kult masek związanych ze śmiercią. Do ich używania uprawnieni są tylko mężczyźni. Kobiety, jako nosicielki nowego życia, mogą tylko z daleka oglądać tancerzy w maskach.