Miesięcznik Poznaj Świat
Numer 2015-01-01

Artykuł opublikowany w numerze 01.2015 na stronie nr. 94.

Tekst i zdjęcia: Sławomir Kozdraś,

Pożegnanie z mięsem



Świat w obiektywie

To tu wymyślono carpaccio – surową wołowinę krojoną w przezroczyste plastry. Także tu Szekspir ulokował akcję „Kupca weneckiego”, w którym kilogram mięsa odgrywa kluczową rolę. Karnawał, od łacińskiego carnemvale, znaczy pożegnanie z mięsem, czyli okres przed Wielkim Postem. W Wenecji od ponad 800 lat żegnają je z pompą.

Dostępny PDF
W wersji PDF artykuł jest wyświetlany dokładnie tak jak został wydrukowany. Czytaj w PDF

 

 


Obyczaj noszenia masek wywodzi się z rygorystycznego systemu kastowego, zamiłowania do ekscesów i specyficznej struktury miasta. Chodząc wąskimi uliczkami, łatwo uzmysłowić sobie, że bez maski nie mogło być mowy o anonimowości. Nosili je dłużnicy chowający się przed wierzycielami, kochankowie czy kobiety, by swobodniej poruszać się po mieście.

 

 


Typy masek pochodzą z commedia dell’arte, popularnej XVI-wiecznej formy teatru. Zdjęcie przedstawia bogato zdobioną Damę. Inne wcielenia to kolorowy Arlecchino, półodkryta Colombina czy długonosy Zanni.

 

 


Karnawałowe stroje nadal mają coś z symbolu statusu – najdroższe kosztują tysiące euro. Najbardziej klasyczny strój to bauta – czarna szata i trójkątny czarny kapelusz, najczęściej łączony z białą maską larvą, zakrywającą całą twarz.

 

 


Szekspir, choć prawdopodobnie nigdy nie opuścił Wysp Brytyjskich, akcję kilku dramatów osadził w Wenecji. Z czego musiała słynąć, że mieszkaniec bezpruderyjnych części Londynu do uwypuklenia ludzkiej natury wybrał właśnie ją? W XVII wieku miasto było symbolem rozpusty i zachwianej moralności, ale też swobody i tolerancji dla różnych mniejszości czy imigrantów.

 

 


Co parę lat pojawia się kolejna hipoteza, jakoby wieszcz nie mógł napisać „Kupca weneckiego” czy „Otella” bez odwiedzenia Wenecji. Za dużo tam slangu, precyzyjnej topografii, unikalnych tradycji i zwyczajów znanych wyłącznie miejscowym. Najbardziej prawdopodobne, że Szekspir wiedzę o mieście czerpał od licznych w Londynie imigrantów, przyjaciół i patronów.

 

 


Plac św. Marka, stojący przy nim Pałac Dożów i kiwające się na wodzie gondole to klasyczne widoki Wenecji. Nie jest więc niespodzianką, że plac w czasie karnawału to magnes ściągający turystów i czekających na ich eurocenty przebierańców.

 

 


Karnawał wenecki trwa ponad dwa tygodnie (w tym roku od 31 stycznia do 17 lutego). Jego początki sięgają XII wieku, jednak nie odbywał się nieprzerwanie. W 1979 r. władze miasta uznały, że po blisko dwustuletniej przerwie miastu przyda się trochę zabawy, nie mówiąc o zastrzyku funduszy w martwym okresie turystycznym.