Miesięcznik Poznaj Świat
Numer 2004-04-01

Artykuł opublikowany w numerze 04.2004 na stronie nr. 42.

Tekst i zdjęcia: Marian Lenz,

Pierwszy kopał Neron

Kanał Koryncki

Dziewiętnaste stulecie było nie tylko epoką pary i elektryczności. Można jeszcze dodać: wiekiem kanałów. Najważniejsze z tych wielkich inżynierskich przedsięwzięć – Kanał Sueski – budowano w latach 1859–1869, Kanał Kiloński ukończono w 1895 roku, zaś Kanał Panamski powstawał z przerwami w latach 1881–1914. Kanały skróciły trasy i uczyniły żeglugę bezpieczniejszą. Dzięki nim można było ominąć odległe i groźne przylądki Afryki i Ameryki Południowej. Znacząco wpłynęły na rozwój współczesnej cywilizacji.
Wśród zbudowanych w owym czasie sztucznych dróg wodnych jest także skromniejszy Kanał Koryncki. Jego budowę rozpoczęto w 1881 roku, a ukończono ją w sierpniu 1893 roku. Kanał ma lokalne znaczenie w żegludze między morzami Egejskim i Jońskim. O mniej więcej dwieście mil morskich skraca drogę z Adriatyku do Pireusu. Wykuty w skałach, których szczyty wznoszą się na wysokość 70 metrów ponad lustrem wody, ma długość 6343 metrów, szerokość na dnie 25 metrów, 8 metrów głębokości i umożliwia przejście jednostek o pojemności do 11 500 BRT.

 

;">

 

;">

 

Kanał przecina przesmyk lądu łączący Peloponez z Grecją. Na przesmyku istniały trzy miasta -państwa: Sikion, Megara i najświetniejsze z nich – Korynt. Dla swego rozwoju wykorzystały one doskonałe położenie na skrzyżowaniu drogi morskiej (tu przerwanej, wymagającej przeładunku) z jedyną drogą lądową łączącą półwysep z resztą Grecji.
W antycznym Koryncie były dwa porty: Kenechreaj (w Zatoce Sarońskiej) i Lechajon (w Zatoce Korynckiej), dlatego takie położenie miasta sprzyjało aktywnej działalności morskiej. Nici handlowe Koryntu rozciągały się od Rodos po Sycylię, gdzie utworzył grecką kolonię w Syrakuzach (733 rok n.e.). Strategiczne położenie wzmacniały potężna fortyfikacja na górze Akrokorynt i mury. Korynt był wielkim producentem ceramiki – zarzucał swoimi wazami ówczesny Zachód w zamian za zboże.
Prawdopodobnie już wówczas, dla skrócenia drogi wokół półwyspu, okręty transportowano przez wąski przesmyk drogą zwaną diolkos, której ślady można oglądać i dzisiaj. O przekopaniu kanału w tym miejscu myślał już Cezar, a Neron w 67 roku rozpoczął prace ziemne.
Dzisiaj kanał stracił pierwotne znaczenie, ale zaspokaja lokalne potrzeby. Ponadto – stanowi atrakcję dla turystów, głównie dla żeglarzy przepływających tędy jachtami. Samodzielne przebycie kanału jachtem, chociaż proste, jest dużą frajdą.