Miesięcznik Poznaj Świat
Numer 2005-04-01

Artykuł opublikowany w numerze 04.2005 na stronie nr. 22.

Tekst: Paweł Partyka,

Andersen Vi

Zielone Odense

Odense to trzecie co do wielkości miasto w Danii. Jest jednym z tych nowoczesnych miast, które pomimo gorączkowego tempa nie tracą wdzięku ani odprężającej atmosfery.

 

Odense, które dziś zamieszkuje 170 tysięcy ludzi, ma ponadtysiącletnią historię i jest jednym z najstarszych miast w królestwie. Założone zostało w świętym dla wikingów miejscu poświęconym Odinowi, bogu magii i śmierci, królowi bogów i ojcu wszystkich ludzi. Świętość to „vi”, dlatego pierwotnie nazywano osadę „Odins Vi” (Świętość Odina). Pierwszą wzmiankę o tym mieście spotykamy w liście niemieckiego cesarza Ottona III z roku 988. Z listu wynika, że Odense było siedzibą biskupa, co oznacza, że już wtedy miało znaczenie dla całej wyspy Fionii, której jest stolicą.

 

 

Co ma Knud do Andersena

 

Chrześcijańska krucjata ogniem i mieczem przemieniła wikingów w chrześcijan, a miejsce pogańskiego kultu w jeden ze swoich bastionów. Świętość Odina zastąpił drewniany kościółek, potem murowana świątynia, niemy świadek rzezi, w której zginął ukrywający się w niej wraz z towarzyszami ostatni król wikingów Knud Czwarty. Po śmierci 10 lipca 1086 roku został kanonizowany, a świątynia otrzymała nazwę katedry Świętego Knuda. Kilka wieków później, 18 kwietnia 1819 roku, 14-letni Hans Christian Andersen przystąpił tutaj do pierwszej komunii świętej. Dzisiaj katedra, zwana popularnie Świętym Knudem, jest najwspanialszym reprezentantem stylu gotyckiego w Danii.
Odense leży w jednym z tych magicznych miejsc, które ludzie wybierają na miejsca kultów i które swój rozwój zawdzięczają pielgrzymom. Tutaj wikingowie czcili boga Odina, średniowieczni katolicy Świętego Knuda Męczennika, a współcześni turyści przybywający z całego świata składają hołdy Christianowi Andersenowi.
Jest to zapewne najbardziej zielone miasto w Danii, ze wspaniale rozwiniętą siecią dróżek rowerowych. To miasto ludzi młodych – uniwersytet (Syddansk Universitet) każdego roku otwiera podwoje przed sześcioma tysiącami nowych studentów. Tutaj znajduje się największy w królestwie szpital, który zapewnia pracę siedmiu tysiącom ludzi. Z ważniejszych muzeów można wymienić Danmarks Jernbanemuseum (muzeum kolejnictwa), Den Fynske Landsby (skansen wsi z wyspy Fionii) i Europżisk Automobilmuseum (muzeum samochodów). Na szczególną uwagę zasługuje Muzeum Carla Nielsena, wielkiego duńskiego kompozytora, i jego żony rzeźbiarki Anne Marie Carl-Nielsen. Odense organizuje wiele festiwali, a najbardziej znanym i uznanym na całym świecie jest od dwudziestu lat Międzynarodowy Festiwal Filmowy, któremu patronuje H. C. Andersen.

 

 

Wielkie dni

 

Do obchodów dwusetnej rocznicy urodzin Andersena miasto przygotowywało się kilka lat. Uroczystości są zaplanowane na cały rok, informacje o ich przebiegu można znaleźć na stronie internetowej www.hca.odense.dk. Dwie najważniejsze z nich to uroczystość urodzinowa, która będzie trwała trzy dni (1–3 kwietnia) oraz wielka uliczna parada wszystkich postaci z baśni i opowiadań Hansa Christiana w maju.
Najczęściej odwiedzane obiekty muzealne w Odense to dom, w którym H. C. Andersen spędził dzieciństwo (H. C. Andersens Barndomshjem), i dom (H. C. Andersens Hus), będący najprawdopodobniej miejscem narodzin tego światowej sławy pisarza-poety. Muzeum powstało w roku 1908 i jest jednym z najstarszych na świecie muzeów poświęconych jednemu pisarzowi.
Andersen spędził w Odense pierwszych czternaście lat życia. Stąd czerpał materiał do wielu swoich baśni i opowiadań, powieści, wspomnień i sztuk teatralnych. O mieście swojego urodzenia H. C. Andersen pisze tak: „...I tak lokalny koloryt dał mojej fantazji pożywkę, dlatego moje dzieciństwo posiada coś romantycznego, coś, czego mieszkaniec Kopenhagi znać nie może”.