Miesięcznik Poznaj Świat
Numer 2016-07-01

Artykuł opublikowany w numerze 07.2016 na stronie nr. 94.

Tekst i zdjęcia: Janusz Kafarski,

Herosi ziemi i nieba



Świat w obiektywie

Misteria w Hemis odbywają się corocznie, począwszy od około 1730 roku. Przywołują zwycięstwo nad złem oraz czyny Padmasambhawy. Raz na dwanaście lat – dziesiątego dnia piątego miesiąca Roku Małpy według kalendarza tybetańskiego (w 2016 roku to 12 lipca) na ścianie klasztoru rozwieszana jest olbrzymia thangka przedstawiająca Guru Padmasambhawę. Została ona wykonana pomiędzy 1750 a 1760 rokiem przez Mipham Tsewanga, uważanego za trzecią reinkarnację założyciela klasztoru, Taktsang Repy.

Dostępny PDF
W wersji PDF artykuł jest wyświetlany dokładnie tak jak został wydrukowany. Czytaj w PDF

 

 

 

Na dziedzińcu pojawiają się przebrani w maski herosi ziemi (saking) i nieba (namking). Noszą na głowach flagi, a biodra przepasują tygrysimi skórami. Wykonują taniec, który ma pokazać, że panują nad złymi mocami, gdziekolwiek się one znajdują: na ziemi czy też w niebiosach.

 

 


Mnisi we wzorzystych brokatowych i jedwabnych strojach poprzez recytację magicznych formuł i rytuały przywołują duchy wyobrażane przez maski, aby się w nich wcieliły. Przy wibrujących dźwiękach gjalingów, basowo grających trombitów, dudniących bębnów, talerzy, dzwonków i przenikliwych głosach konch tańczą na środku dziedzińca świątynnego.

 

 


Taniec ku czci Ośmiu Form Padmasambhawy jest najbardziej spektakularną częścią przedstawienia i punktem centralnym tanecznego rytuału. Tancerze odgrywają scenę ostatecznego zwycięstwa sił dobra nad złem.

 

 


Dalsza część misteriów dotyczy ochrony Dharmy Buddy i wygnania zła, aby Dharma odzyskała niewzruszoną moc w obliczu wrogich sił i przeszkód, jakie napotyka na swej ścieżce. Składają się na nią tańce: Dwunastu Opiekunów Dharmy, Czterech Strażników Bramy, Czterech Panów Cmentarza, Pięciu Heruków, Pięciu Dakiń i taniec dziesięciu męskich i żeńskich bohaterów, który kończy pierwszy dzień misteriów.

 

 


Na dziedziniec wychodzi pięć Dakiń, które występują w swych gniewnych postaciach. Pierwsza (bardzo gniewna), która przewodzi pozostałym, ma na sobie wielką czerwoną maskę ze skręconym językiem i kłami. Pozostałe mają maski: białą, żółtą, zieloną i brązowo-czerwoną. W tańcu ostatecznie pokonują wszystkie demony i złe moce.

 

 


Tańczące postacie Strażników Bramy w maskach wilkołaka z trzecim okiem na czole działają dla dobra wszystkich żywych istot. Wspólnie pokonują demoniczne siły bronią, którą trzymają w rękach. Biała postać z ościeniem (hakiem) łapie duchy stanowiące zagrożenie dla Dharmy i działające przeciw wszystkiemu, co żyje. Żółta postać, trzymająca linę, wiąże je. Czerwona pęta je żelaznym łańcuchem. Zielona postać doprowadza je do szału ogłuszającym dźwięczeniem dzwonka, paraliżuje i uniemożliwia ucieczkę.

 

 


W tańcu Czterech Panów Cmentarza występują tancerze w ubiorach szkieletów i białych maskach, które symbolizują upiory cmentarne. Mają zapadnięte policzki i rozwarte usta. Są panami miejsca pochówku. Ich zadaniem jest znalezienie i wyłapanie zła i demonów, by zanieść je wyższym bóstwom, które mają moc ich zniszczenia.